Wanhopige asielzoekers vormen risico
Rotterdam, 20 april.
Door onze redacteur Joke Mat
De vader van de vorige week in Baflo doodgeschoten agent, die vandaag wordt begraven, zet zich in voor uitgeprocedeerde asielzoekers. En het is een uitgeprocedeerde asielzoeker die wordt verdacht van de moord op zijn zoon. Begin april wees de Raad van State diens asielverzoek af.
De vader heeft zich nog niet publiekelijk uitgesproken over de zaak. De stichting waarvan hij secretaris is, Op ’t Stee in Emmen, doet dat wel. „Wij kunnen niet zeggen dat die jongen schuld heeft”, zegt voorzitter Jo Berends. „Hij woonde al negen of tien jaar in Nederland. Hij moest terug en kon dat waarschijnlijk niet aan. Deze jongen is doorgedraaid.” Daar heeft de stichting begrip voor. Na de begrafenis wil Op ’t Stee een brief opstellen om het kabinet daar nadrukkelijk op te wijzen.
Ook andere hulpverleners die werken met mensen zonder papieren hekelen de manier waarop zij jaren in onzekerheid leven om uiteindelijk soms toch weg te moeten. Ze noemen ook de man die zichzelf uit wanhoop op de Dam in brand stak, op 6 april: de Iraniër Kambiz Roustayi.
„Incidenten als deze wijzen op een grote discrepantie tussen wat wij goede procedures vinden en wat mensen zelf ervaren als veiligheid”, zegt coördinator Rian Ederveen van de stichting Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt. „Je kunt niet verwachten dat iemand zegt: oké, u heeft een goede procedure, ik ga terug naar mijn land, mijn dood tegemoet. Kambiz Roustayi voelde zich serieus politiek vluchteling. Zo iemand gaat niet terug.”
Hetzelfde kan overigens gelden voor niet-politieke vluchtelingen. Ederveen noemt het voorbeeld van een man uit Nigeria met hiv, die geen verblijfsvergunning krijgt omdat daar in Nigeria ook medicijnen voor zijn. „Dat is zo, maar alleen voor de happy few die het kunnen betalen. Deze man kan dat niet. Die gaat daar sterven aan aids.”
In Nederland zijn ruim tachtig particuliere opvangorganisaties als de stichting Op ’t Stee. Met geld van de gemeente huren zij huizen, waar asielzoekers die nergens anders meer terechtkunnen een kamer kunnen huren. Ederveen schat dat ongeveer tweeduizend mensen van deze noodopvang gebruikmaken.
Volgens John van Tilborg van de stichting Inlia, een ander netwerk voor noodhulp aan asielzoekers, neemt de overheid een groot risico door ook mensen met zware psychiatrische problemen hulp te ontzeggen. Zijn organisatie toetste enkele tientallen dossiers van mensen die geen recht meer hadden op opvang. „Ongeveer de helft vormde een risico voor zichzelf of voor anderen. We baseren dat op gegevens van behandelend psychiaters, medicatie en eigen ervaringen.” De problemen variëren volgens hem van posttraumatisch stresssyndroom tot psychoses.
Vrijwilligers kunnen deze mensen ook niet altijd helpen. „Iemand die psychotisch is of af en toe het huis kort en klein slaat, kunnen ze niet plaatsen”, zegt Rian Ederveen. „Het is geen crisis- of vrouwenopvang met professionele medewerkers.” Onlangs kreeg ze een aanvraag voor een Somalische van 60. „Ze had suikerziekte en kon niet lopen. Zo iemand komt niet in de noodopvang. Want wie gaat haar boodschappen doen?”
Doodgeschoten agent wordt herdacht met korpseer
Vanmiddag werd de doodgeschoten motoragent Dick Haveman met korpseer herdacht in de Groningse Martinikerk. De 48-jarige politieman werd vorige week neergeschoten in het Groningse Baflo. Vanwege de grote belangstelling waren ook zitplaatsen gereserveerd op een grasveld bij de kerk.
De asielzoeker die de agent doodschoot had net te horen gekregen dat hij het land moest verlaten. Kort daarvoor had deze Alasam S. (25) uit Benin vermoedelijk zijn vriendin van 29 jaar vermoord. Ook zij werd vandaag begraven. De rouwstoet vertrok vanuit Godlinze, de woonplaats van de omgekomen agent. De processie werd begeleid door motoragenten. Vanuit het hele land waren politiemensen afgevaardigd. Voor de kerk vormde de politie een erehaag. Aansluitend aan de herdenkingsdienst werd Haveman begraven. De agent werd vorige week woensdag hoogstwaarschijnlijk met zijn eigen dienstwapen doodgeschoten. De asielzoeker had op medische gronden beroep aangetekend tegen zijn uitzetting. Kort voor de schietpartij hoorde hij dat het beroep was afgewezen en hij definitief het land uit moest. De man wordt verdacht van moord en poging tot moord.
Bron:NRC-Handelsblad