LMArjan, een diagnose stellen is geen exacte wetenschap. Dat de meningen van deskundigen verdeeld kunnen zijn is niet nieuw. De vraag die jij opwerpt is of de psychiatrie in toenemende mate invloed krijgt op het strafproces. Tot nu toe hebben de voorbeelden mij niet overtuigd.
In “Filosofie Magazine 54” van november 2010 met als thema “de vrije wil” waren verschillende artikelen gewijd aan het strafproces. Hierin werd omschreven hoe de opkomende opvattingen vanuit de psychiatrie als gevolg hebben dat het strafproces zal verdwijnen, omdat je zonder schuld ook geen straf kan geven.
De Belgische filosoof Jan Verplaetse schreef in het stuk “Leven zonder schuld en verantwoordelijkheid” (pag. 30) het volgende:
Wat is het gevolg van het idee dat verantwoordelijkheid niet bestaat? Ons rechtssysteem krijgt de grootste klappen. Niet alleen het strafrecht, dat nog altijd een schuldrecht is en gebaseerd op het beginsel nullem crimen sine culpa (zonder schuld geen misdrijf), ook het burgelijk recht wordt in zijn fundament geraakt. Bijvoorbeeld om aansprakelijk te zijn voor een ongeluk moet je niet alleen een fout of onrechtmatigheid begaan, die fout moet je ook toegerekend worden.
Zelfs in het strafrecht, waar nullem crimen sine culpa nog altijd als grondbeginsel geldt, bevindt de schuldvraag zich in een diepe crisis. Meer en meer overtredingen vallen buiten het strafrecht. Zo is het aantal adminstratieve boetes dat de overheid oplegt niet meer te tellen.
Ook meer en meer daders vallen buiten het schuldstrafrecht. In België is één op de drie opgesloten daders geestesziek verklaard en bijgevolg onschuldig. In de strafrechtketen gaat veel aandacht uit naar de moeilijke vraag of een dader toerekeningsvatbaar is. Omdat verantwoordelijkheid niet bestaat is die vraag niet te beantwoorden, maar psychiaters, psychologen en rechters doen alsof ze weten hoeveel psychisch vermogen er nodig is om verantwoordelijk te zijn. In België spreken gerechtspsychiaters elkaar voortdurend tegen. TBS is er mensonterende loterij.
…
Hij sluit af met de stelling dat een schuldloos leven, waarin preventieve maatregelen worden toegepast ipv. straf, dichterbij is dan we denken.
In trouw stond ook een reportage over de ontwikkelingen.
In een serie onderzoekt Trouw de gevolgen van de door neurologen veronderstelde dood van de vrije wil. Thomas Rinne, medisch directeur van het Pieter Baan Centrum, pleit voor een sterker beroep op de wil van mensen die weten dat ze de fout in kunnen gaan.
http://www.trouw.nl/religie-filosofie/nieuws/article3343554.ece
Als het menselijk gedrag het gevolg is van toevallige biochemische processen in de hersenen, hoe kun je wie dan ook iets aanrekenen? Wie A zegt moet ook B zeggen. Als je accepteert dat een psychiatrische ziekte iemand ontoerekeningsvatbaar maakt dan accepteer je ook de onderliggende theorie die elke crimineel onschuldig verklaart.
LMAls duidelijk is dat iemand werkelijk niet het besef heeft wat hij/zij heeft gedaan is de vraag of gevangenisstraf dan wel tot haar recht komt. Het bestraffende element in straf heeft alleen zin als iemand het vermogen heeft om het ook als straf te ervaren.
Dit ben ik het niet met u eens. Straf dient ook een ander belang dan het bekeren van de crimineel. Het toont de emotie van de samenleving zodat mensen zich bewust worden van het verschil tussen goed en kwaad en het handelen naar eer en geweten.
Psychiatrische diagnoses zijn omstreden en er is wetenschappelijk gezien geen grond om te veronderstellen dat mensen met een psychiatrische diagnose iets met elkaar gemeen hebben of dat ze geen onderscheid zouden kunnen maken tussen goed en kwaad. En ook al bestaat er een kans dat iemand de keuze tussen goed en kwaad niet kon maken door een complexe gedachtegang dan is het alsnog zaak om de persoon te vervolgen vanuit de veronderstelling dat hij of zij die keuze wel had kunnen maken met het oog op het streven dat een dergelijke keuze ten gunste van het goede gemaakt zal worden.